Дәл қазіргі уақытта қоқыс мәселесімен шындап айналысу ең өзекті тақырыптардың бірі. Ал Түркістан қаласы осы қатерлі мәселе төңірегінде тереңнен ойлап көрді ме екен? Адамдардың жеке бас жауапкершілігінен бөлек қаланың таза болуына әкімдік тікелей жауапты. Түркістан қаласы да биылғы жылы санитария мен тазалық жұмыстарына қалалық бюджеттен 2млрд 184 млн ақша бөлген. Демек, атқарушы билік осы жылы қала ішіндегі тазалық жұмыстарына аса қатты көңіл бөліп отыр. Бұрындары 100 адамның еңбегімен қаладағы қоқыстар тазаланып тұрса, қазір адам саны төрт есе көп. Алайда бюджет көлемі он есеге өсіп, миллиардтап ақша құйылса да тазалық жұмыстары әлі күнге дейін оң нәтиже бермей отыр.
Өкінішке қарай, түркі жұртының астанасы атанған Түркістан – тау болып үйілген қоқыстардан арыла алмауда. Мысалы, Бірлік мөлтек аудан орталығы жабайы полигонға айналған. Ол жерді қоқыс төгетін арнайы орын деп айтуға келмейді. Себебі үйілген үйінділердің маңайында тұрғындар тұрады. Ретсіз төгіле берген тұрмыстық қалдықтар өздігінен бықсып өртеніп жатыр. Ал одан шығатын қолаңса иіс мұрынды жарады. Коронавирус инфекциясынан қорғайтын бетпердені, бұл маңайдан өтіп кету үшін еріксіз тағуға мәжбүрсіз. Ең сорақысы, жабайы полигон маңайында орналасқан тұрғындар күнде осындай лас ауамен тыныстауына тура келеді.
Қала ішінде бей-берекет шашылып, заңсыз қоқыс төгетін орынға айналған жер бұл ғана емес. Жақында ғана Майкөтов маңайына заңсыз төгілген үйінділерді көрсетіп, құзырлы органдарды құлақтандырдық. Артынша редакцияға «Жасыл Арман» ЖШС мекемесі директорының орынбасары А.Рысқұлов хабарласып, не мақсатпен түсіріп жатқанымызды сұрады. Сонда қаладағы қоқыс төгіліп, қараусыз қалған бүкіл аймақты жауапты органдарға шұқып тұрып көрсетпесең жұмыс істемейді ме? Егер әр мекеме әкімдік тарапынан жіті бақылауға алынып, атқарылған жұмыстар жиі қаралатын болса осындай мәселелер туындамас еді.
Зерттей келе аймақтағы 720 көшенің тазалық жұмыстарына «Жасыл Арман» ЖШС мекемесі жауапты екенін білдік. Тазалық жұмыстарға жауапты аталған компания Түркістанға тіркелсе де, басшылық қызметкерлерінің бәрі Шымкенттен келгендері белгілі болды. Сонда қоқыстардан арылу үшін басқа қаладан мамандар шақыртып, жұмыс істетпесе болмады ма?
Оның үстіне, Түркістанды бүкіл түркі жұртына ортақ мекенге айналдырамыз деп қаншама жұмыстар атқарылып жатыр. Биыл туризмдік аймақтардың саны артып, қалаға биік ғимараттар салынды. Алайда, тазалық жұмыстары тасада қалып келеді. Қыдырып келген меймандарымызды жабайы қоқыс полигонына айналған жерлерімізбен шошытып алмайық. Түркістанға қонақтар Батыс-Қытай, Батыс-Еуропа тас жолы арқылы қатынайтыны белгілі. Бір өкініштісі қала кіреберісіндегі үлкен жолдың қос тарапы да қоқысқа көмілген. Рухани қаланың байырғы мұраларын тамашалаймын деп келген жан, қоқыстар мекеніне тап болғандай күй кешетін шығар. Қаладағы ең бетке ұстар көшенің сыйқы қоқыспен көмілсе қала ішінде оңды-солды көше бойына шашылып жатқан қалдықтарға не айтасың?
Шетелдік ғалымдардың өзі көшеде шашылып жатқан қоқыстарға бір адамның көзі бірнеше рет түсе беретін болса, жағымсыз энергия сыйлап, көңіл-күйіне әсер ететіндігін дәлелдеген. Сонда бір ғана жауапсыздық салдарынан қаншама адамға зиян көріп отыр. Мүмкін «Жасыл Арман» басшылары шымкенттік болғандықтан қаланы дұрыс білмей, жабайы қоқыс полигонына айналған аймақтарды байқамай қалып жатқан шығар. Не болса да, Түркістандағы қоқыс мәселесі күн сайын назардан тыс қалмауы қажет.
